Hoe een taxshift de transitie naar een circulaire bouweconomie kan versnellen.
Zonder belastinghervorming haalt Nederland de circulaire doelstellingen niet. Om circulair bouwen ‘het nieuwe normaal’ te maken, moet het kunnen concurreren met conventionele bouw. Onder het huidige fiscale stelsel is circulair bouwen duurder dan traditioneel bouwen.
Dat komt ten eerste omdat de bouwsector arbeidsintensief is; een groot gedeelte van een bouwproject bestaat immers uit loonkosten. Circulair bouwen is nóg arbeidsintensiever, met name omdat secundaire bouwmaterialen weer gereed gemaakt moeten worden voor een tweede leven, zodat ze hoogwaardig toegepast kunnen worden. Tegelijkertijd moeten circulaire bouwmaterialen zien te concurreren met lineaire bouwmaterialen, waarbij in de prijs de milieukosten zoals CO2-uitstoot, uitputting van grondstoffen en andere milieueffecten niet opgenomen zijn.
Meer weten? Je leest het hele rapport hier via Copper8!
De hoge lasten van arbeid en de beperkte mate van milieuheffingen in het huidige belastingstelsel zijn een veelgenoemde barrière in de opschaling naar een volledige circulaire bouweconomie. Het leidt tot een oneerlijk speelveld waarin circulair bouwen lastig (economisch) kan concurreren met conventionele bouwmethodes. Met dit onderzoek naar de impact van lastenverschuiving voor de bouw hebben we een volgende stap gemaakt in het denken over een taxshift vanuit het perspectief van de (bouw)ondernemer.
In dit onderzoek is gekeken naar de meerwaarde en meerkosten van circulair bouwen bij vier paviljoens op Floriade Expo 2022 (Natural Pavilion, Circuloco, The Voice of Urban Nature ,The growing pavilion,UAE Salt Water Cities).
Een medewerker van Van Wijnen aan het werk aan circulair paviljoen Circuloco op Floriade Expo 2022.
Ook is gekeken in hoeverre een (fictieve) belastingverschuiving kan helpen om de meerkosten van circulair bouwen te dempen. Dit biedt een doorkijk naar de grote (woning)bouwopgave waar we voor staan in Nederland, met daarbij een concrete koppeling naar beleid.
Hieruit volgen verschillende interessante inzichten:
- Ruim 80% milieuwinst met circulair bouwen op basis van milieukosten;
- 76% reductie in primair abiotisch materiaalverbruik is gerealiseerd bij de Floriade paviljoens;
- Circulair bouwen leidt tot meer werkplezier en trots onder andere doordat werken met hergebruikt materiaal meer vakmanschap vergt;
- Circulair bouwen is relatief duur, de meerkosten liggen grotendeels in toegenomen arbeid;
- Een taxshift helpt om circulair bouwen economisch aantrekkelijk(er) te maken. Een fictieve verschuiving in de belastingen van arbeid naar milieu- en materiaalheffingen helpt de concurrentiepositie van circulair bouwen.
Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door Goldschmeding Foundation en is een samenwerking met Copper8, Arcadis, Superuse, Het Groene Brein en The Ex’tax Project. Speciale dank ook voor Overtreders W, Fiction Factory, atelier Dutch, Van Wijnen, K. Dekker en Biobased Creations voor de inbreng van hun cases.
